Zevenbergen (Brabants: Zeuvebérge) is een plaats in Noord-Brabant en was tot 1998 een zelfstandige gemeente. In dat jaar fuseerde zij met vier andere gemeenten tot de nieuwe gemeente Moerdijk. Daarvan is Zevenbergen de hoofdplaats. Zevenbergen heeft ruim 14.500 inwoners.
Zevenbergen ligt in het noordwesten van de provincie tussen Etten-Leur en Klundert, niet ver van Breda. Zevenbergen was echter tot 21 december 1805 een Hollandse stad. Op die datum wordt een nieuwe scheiding tussen Holland en Bataafs-Brabant gemaakt. Voortaan liep deze van Willemstad door het Hollandsch Diep en de Biesbosch naar Heusden.
____
Geschiedenis van Zevenbergen
In het gebied was veel veen aanwezig, en men gebruikte dit veen voor de turfproductie. Vanaf 1263 werd de turf ook voor de markt geëxploiteerd, met name ten behoeve van de opkomende steden in Vlaanderen en Brabant, zoals Antwerpen en Brugge. Aangezien men met de vervening aanvankelijk begon vanuit de wat hoger gelegen delen, zal Zevenbergen daar zijn oorsprong hebben gevonden.
De eerste schriftelijke gegevens dateren uit het einde van de 13e eeuw, toen Zevenbergen in enkele oorkonden verscheen. Zevenbergen was toen al een volledige plaats, met een heer, een haven en een voor die tijd aanzienlijke economie. De haven kwam daar uit waar het Zwanengat een knik maakte. In 1283 werd Willem Hugemanszoon als de eerste heer van Zevenbergen genoemd; hij was de neef van de toenmalige heer van Strijen. Zevenbergen was een Hollandse stad. Het stratenpatroon van de middeleeuwse stad is ook nu nog grotendeels aanwezig.
Door bedijkingen vanuit het noorden en zuiden werd het gebied van Zevenbergen met het vasteland van Zuid-Holland (Strijen) verbonden. Na een aanvankelijke bloei door de winning van zout en turf, en later door handel, scheepvaart en landbouw, kreeg Zevenbergen tussen 1300 en 1421 een regionale functie.
In 1427 werd, gedurende de Hoekse en Kabeljauwse twisten, het Kasteel Zevenbergen na een beleg van 14 weken ingenomen door Filips de Goede, de hertog van Hertogdom Bourgondië en Hertogdom Brabant in zijn strijd met Jacoba van Beieren, gravin van Holland. Hierbij kreeg Zevenbergen stadsrechten.
Tussen 1540 en 1545 bleek de Oude Mark te zijn dichtgeslibd en bracht men de haven weer in verbinding met de Nieuwe Mark, die nu 1 km zuidelijker liep. In noordelijke richting werd de Roode Vaart gegraven die een verbinding vormde met het Hollandsch Diep. Omstreeks 1550 had men bovendien de omliggende gebieden weer geheel ingepolderd.
De Tachtigjarige Oorlog bracht in 1573 ook een brand in het Kasteel Zevenbergen teweeg, die door de Geuzen was aangestoken. Het Fort Noordam werd in 1576, in het kader van dezelfde oorlog, gebouwd om de Zevenbergse haven te beschermen tegen de Spaanse troepen.
Tot 1648 had Zevenbergen eigen heren, daarna kwam het in het bezit van het Huis van Oranje. Rond het einde van de 15e eeuw stierf het geslacht van de heren van Zevenbergen uit in mannelijke lijn. Door vererving ging de heerlijkheid in 1560 over naar het Huis van Arenberg. Vervolgens wist Amalia, gravin van Solms en weduwe van stadhouder Frederik Hendrik in 1648 Zevenbergen uit het hertogelijk bezit van het Huis Arenberg en Aarschot te verkrijgen door een ruil met de Spaanse koning Filips IV. Naderhand is het overgegaan in de bezittingen van de prinsen van Oranje-Nassau. Het kasteel van Zevenbergen, met de Lobbekenstoren, werd in 1728 gesloopt en het puin werd gebruikt voor oeverversterking te Walsoorden. In 1795 werd het stelsel van heerlijkheden afgeschaft en werd Zevenbergen een gemeente. Tot aan de Franse tijd is het Hollands gebied gebleven, in 1805 werd het onderdeel van Bataafs Brabant. Bij het herstel van het Koninkrijk der Nederlanden in 1813 werd Zevenbergen bij de provincie Noord-Brabant gevoegd.
____
Suikerstad Zevenbergen
Van 1858 tot 1987 was Zevenbergen vooral bekend als suikerstad. Op het hoogtepunt telde Zevenbergen vier suikerfabrieken, waaronder de eerste suikerfabriek van Nederland, de Azelma (opgericht in 1858), De Phoenix en de “Dankbaarheid” en later de Cooperative Suikerfabriek “Zevenbergen”. Ten behoeve van deze fabrieken werden er spoorlijnen aangelegd om de suikerbieten aan te voeren. Sinds 1854 kent Zevenbergen een spoorwegstation.
____
Cijfers Zevenbergen
Zevenbergen is een plaats in de provincie Noord-Brabant en heeft een oppervlakte van 1.986 hectare, daarvan is 98,6% land en 0,8% water (100 hectare is 1 km2). De gemiddelde dichtheid van adressen is 1.008 adressen per km2. Zevenbergen kent een aantal wijken, zoals het centrum, de Bosselaar, Krooswijk, Torenveld, Achterdijk, Lindonk, Schansdijk en omgeving, Zwanengat en omgeving en de verspreide huizen ten oosten en westen.
De woonplaats Zevenbergen maakt deel uit van de gemeente Moerdijk. De wijk Zevenbergen telt in totaal 8.087 adressen, met 8.082 verblijfsobjecten en 5 standplaatsen (er zijn geen ligplaatsen). 96% van de adressen in wijk Zevenbergen ligt binnen de bebouwde kom en 4% van de adressen ligt buiten de bebouwde kom. Het aantal inwoners in de wijk Zevenbergen is met 750 personen gestegen van 13.905 in 2013 tot 14.655 in 2023 (dat is 5,4%). Het aantal inwoners is het aantal personen zoals op 1 januari in het bevolkingsregister vastgelegd. Informatie op basis van de BAG (de Basisregistratie Adressen en Gebouwen van het Kadaster) van 9 juli 2023.
____
Zevenbergen
Zevenbergen kent tal van voorzieningen voor alle doelgroepen. Zowel de zorg als het onderwijsaanbod zijn compleet. Het centrum biedt een gevarieerd winkelaanbod met een goede balans. Ook de horecagelegenheden in het centrum zijn aanwezig en divers. Vele sporten kunnen in Zevenbergen worden beoefend. Het buitengebied is goed bereikbaar, wat ook sporten in de open lucht of een recreatieve wandeling voor iedereen mogelijk maakt.
Ook cultuurliefhebbers zijn in Zevenbergen aan het goede adres. Het kent leuke festivals en evenementen zoals carnaval, de wielerkoers en Zevenbergen live! Theater de Schuur gevestigd in een monumentale schuur uit de 18e eeuw met een heel eigen karakter.
Dit alles maakt Zevenbergen, een aantrekkelijke woonplaats voor alle bevolkingslagen en een interessante bestemming voor een korte vakantie, met heerlijke terrassen en fijne eetgelegenheden. Er heerst een gemoedelijke sfeer. Je voelt je er snel thuis.